Papağanların sevdiği yemler hangileridir, yem haricinde hangi besinler faydalıdır, genellikle bu tür sorular merak edilen konuların başında gelir.
Papağanların beslenmesi sağlıkları açısından oldukça önemlidir. İşte bir papağanın beslenmesi.
Papağanımıza Hangi Marka yem vermeliyiz;
Piyasada kolaylıkla bulunan Witte Molen, Dr. Sacchi, Bonnie, Champions, Vitakraft vb. markaların
üretmiş olduğu papağan yemi karışımları kullanılabilir. Benzer bir yem açık satılan tohumların
karıştırılması ile de hazırlanabilir ancak temiz ve tozdan arındırılmış olması şarttır. Örnek
bir karışım şu şekilde olmalıdır:
%65 siyah ?beyaz ay çekirdeği
%3 buğday
%9 yulaf
%5 mısır(yumuşak)
%3 kenevir
%5 kabuklu fıstık
%3 burçak
%3 pirinç
%4 aspir
Yem bir kez sabah bir kez de akşam olmak üzere günde iki kez yenilenmelidir.
Meyve- Sebze
Mandalina, portakal, elma, muz, ayva, yenidünya, kiwi, kayısı, incir, armut, çilek, üzüm, erik,
şeftali, kiraz, vişne, havuç, brokoli (az miktarda), marul (iyice yıkanmış ve kuru olarak),
mısır, maydanoz sapı, ıspanak(iyice yıkanmış ve kuru olarak) ve yeşil biber toplam bir yem
kabını geçmeyecek şekilde günlük olarak verilmelidir. Meyve çekirdekleri bazı tehlikeli
kimyasallar içerdiklerinden kesinlikle verilmemelidir.
Filiz
Kolza, ayçiçeği, fasulye türleri, bezelye, kuş yemi, ak darı, buğday gibi tohumların filizleri
yüksek besin değerine sahip olduğundan haftada 1-2 kez verilmesi yararlıdır. Tohumlar 12 saat
suyun içerisinde durduktan sonra iyice durulanmalı ve bir kap içerisine konularak üzeri
ıslatılmış kağıt havlu ile kapatılmalıdır. Tohumlar mümkün olduğu kadar sık (en azından 4-5
saatte bir) yıkanmalı ve kağıt havlular değiştirilmelidir. Filiz, tohum boyu kadar olunca
verilmek için uygun hale gelmiş demektir. Filizleri vermeden önce 1.5 lt su, 10 damla çamaşır
suyu karışımı ile yıkamanız ve bol su ile durulamanız tavsiye olunur. Bu işlem filizlerin
dezenfekte edilmesini sağlar. Filizlendirme işlemleri tamamıyla karanlıkta ve havadar bir
ortamda yapılmalı ve en ufak bir kötü koku ya da küf belirtisinde tüm filizler atılarak yenisi
hazırlanmalıdır. Filizler her defasında taze olarak hazırlanmalı ve birkaç saatten fazla
bekletilmemelidir aksi bir durum zehirlenmelere ve hatta ölümlere yol açabilir.
Not: Filizlendirilecek tohumun ilaçlı olmaması hayati öneme sahiptir. Zira tarım amaçlı olarak
üretilen bazı tohumlarda böceklere karşı ilaç kullanılmaktadır. Bu ilaçlar papağanınızın ölümüne
yol açabilir.
Su
Su, oda ısısında ve mümkünse dinlendirilmiş olarak verilmeli ve günde 1 kez yenilenmelidir.
Ek Besinler
Fındık, yer fıstığı, ceviz, badem aşırıya kaçmamak kaydıyla verilebilir. Bazı kuruyemişlerde ve
özellikle yer fıstığında aflatoxin (bir tür küf) bulunabileceğinden kaliteli ve markalı
ürünlerin tercih edilmesinde yarar vardır. Çok iyi haşlanmış bir yumurtanın çeyreği haftada bir
kez, çok az miktarda iyi pişmiş tavuk veya balık eti ise 3-4 haftada bir verilebilir. Az
miktarda olmak kaydıyla haşlanmış ve yağsız makarna verilebilir. Çok az miktarda tuzsuz ve az
yağlı beyaz peynir çok ender olarak verilebilir.
Vitamin
Papağanlar seçici davranabildiklerinden besinlerden yeteri derecede vitamin alamayabilirler. Bu
açıklarını kapatmak için veteriner hekiminizden ya da veteriner ilaçları satan yerlerden
kolaylıkla bulabileceğiniz vitamin tozunu kullanabilirsiniz. Küçük papağanlarda bir fiske,
orta-boy papağanlarda mercimek büyüklüğünde, büyük papağanlarda ise iki mercimek büyüklüğünde
vitamin haftada bir kez suyuna katılarak verilebilir. Papağanlarda su tüketimi en fazla yem
tüketimini takibendir. Dolayısıyla suyun yem verilmeden hemen önce hazırlanarak verilmesi ve 4-5
saatlik sürenin ardından dökülerek suluğun temizlenmesi gerekmektedir. Sürenin çok fazla uzaması
suda çeşitli bakterilerin üremesine yol açmakta ve papağanınızın sağlığını tehdit etmektedir.
Ayrıca tam verim alınabilmesi için vitamin katkılı suyun direkt güneş ışığından korunması
gerekmektedir.
Papağanlar hızlı işleyen sindirim sistemleri dolayısıyla sularına katılan vitaminleri ve
özellikle B vitaminini hızla vucuttan atmaktadırlar dolayısıyla bahsi geçen vitaminler doğal
sebze ve meyvelerin yerini tutmamakta, sadece bir kısım eksiklikleri telafi etmektedir.
Papağanınıza özellikle erken dönemlerde sebze / meyve yeme alışkanlığı kazandırmanız şiddetle
tavsiye edilir.
Piyasada Vetaş firmasının Vetavit fort (100gr) , Eczacıbaşı firmasının Polivitamin Forte (100
gr), Biyoteknik firmasının Viosol (20gr) ve daha pekçok markanın benzer ürünlerini kolaylıkla
bulabilirsiniz. Genel olarak vitamin tozlarının pek çoğu aynı etkiye sahiptir ancak amino asit
katkılı ürünleri tercih etmeniz tavsiye olunur.
Not: Papağanınızı ilk aldığınızda bir hafta boyunca her gün vitamin vermeniz yararlı olabilir.
Yer değişikliği gibi nedenler stres seviyesini yükselttiğinden, papağanların bağışıklık
seviyeleri düşmekte ve hastalıklara açık hale gelmektedirler. Vitamin takviyesi bu gibi
istenmeyen durumları engellemektedir.
Mineral
Papağanların mineral ihtiyaçlarını karşılamak üzere Vetaş firmasının Depomin ve diğer veteriner
ilaçları üreten firmaların benzer mineral solüsyonları kullanılabilir. Orta boy papağanlarda
ayda bir kez, üst üste 4-5 gün 15 damla solüsyon suyuna katılarak verilmelidir. Küçük
papağanlarda bu miktar 5 damla, büyük papağanlarda ise 20 damla olarak verilebilir. Günde iki
kez olmak üzere su kabının yıkanması, ardından suyun değiştirilmesi ve her defasında solüsyon
katılması gerekmektedir. Tüy ve kemik sağlığı açısından mineral takviyesi gereklidir. Yumurtlama
döneminde mineral katkısı biraz artırılabilir. Piyasada bulunan bu solüsyonların yerine gazı
alınmış soda da kullanılabilir, ancak mineral solüsyonlarının tercih edilmesinde fayda vardır.
Yumurtlama döneminde doğacak yoğun kalsiyum ihtiyacını karşılamak amacıyla çok iyi haşlanmış bir
yumurtanın kabuğu, zarı alınarak ve çok küçük parçalara ayrılarak verilmelidir. Bu toz,
verilecek meyve ve sebzelerin üstüne serpilebileceği gibi meyve ve sebzeler rendelendikten sonra
karıştırılarak da verilebilir. Bu şekilde tüketilmemesi halinde iyi haşlanmış bir yumurtanın
yarısı kabuğu ile birlikte de verilebilir. Hazırlanacak karışımlar ve haşlanmış yumurta birkaç
saat içerisinde bozulduğundan her defasında taze olarak hazırlanması ve kafes içerisinde fazla
bekletilmemesi gerekmektedir.
Kafese koyacağınız mineral katkılı gaga taşı hem papağanın gagasının fazla uzamasını
engellemekte hem de kafes ortamında mahrum kaldığı bazı mineralleri sağlamaktadır.
Not: Papağanınızı ilk aldığınızda vitamin takviyesinin ardından bir hafta boyunca her gün
mineral vermeniz yararlı olabilir.
Kum
Papağanlar, üst gagalarının iç kısmında bulunan pütürlü yüzey sayesinde yiyecekleri çok küçük
parçalara ayırabilmekte ve kanarya, saka vb. kuş türlerinin aksine kuma çok az miktarda ihtiyaç
duymaktadırlar. Birkaç ayda bir, yemin üzerine bir miktar kum dökerek ya da ayrı bir kap
içerisin kafesine asarak bu ihtiyaçlarını karşılayabilirsiniz.
Kesinlikle verilmemesi gereken yiyecekler
Avokado
Çikolata
Tuzlu gıdalar (çips, tuzlu kuruyemiş)
Yağlı gıdalar
Her tür alkol
Gazlı içecekler
Hazır meyve suları
Meyvelerin çekirdekleri
Maydanoz yaprakları(sap kısımları verilebilir)
Hurma (cennet meyvesi)
Soğan
Mantar
Patlıcan