Kırmızı Bataklık Kereviti
Özet Bilgiler:
Yaygın Adı: Kırmızı Bataklık Kereviti, Red Swamp Crawfish
Bilimsel Adı: Procambarus Clarkii ?Red?
Uzunluk: Yetişkin olarak 12 cm.
Su Sıcaklığı: Minimum 10 ºC ? maksimum 30 ºC arasında geniş bir ısı yelpazesine sahip olmakla birlikte ideali 22 ºC?dir.
Beslenme: Omnivor. (Hem etçil ve hem de otçul)
Orijin: ABD güneydoğu bölgesi.
Kırmızı Bataklık Kereviti Hakkında Genel Bilgiler
Amerikanın Güneydoğu bölgesinden dünyaya dağılan bu güzel kerevit akvaryumlarımıza girmekle birlikte, ülkemizde şimdilik çok fazla merak uyandırmış bir tür değildir. Omnivor olarak beslenen Kırmızı Bataklık Kereviti karma akvaryumlarda yaşayabilseler de vatoz ve diğer dip balıklarını avlama ihtimali vardır.
Tatlı su ıstakozları, Eklem bacaklılar (Arthropoda) şubesinin, Kabuklular (Crustacea) sınıfının, Gelişmiş kabuklular (Malacostraca) takımına ait, Astacidae, Parastacidae ve Cambaridae familyalarına ait olan Astacus, Pasifastacus, Procambarus, Cambarus, Orconectes, Austropotamobius, Camberallus ve Cherax cinslerine ait türlerdir. Kırmızı Bataklık Kerevitinin bağlı olduğu familya ise Cambridae?dir.
Kırmızı Bataklık Kereviti ABD?nin güneydoğu bölgesine ait bir canlı olmakla birlikte artık diğer kıtalarda da görülmektedir.
Merksika Körfezinde, Meksika?nın kuzey kıyılarından Florida?ya kadar ve hattaIllinoisveOhioda dahil olmak üzere içsel bölgelerde yaşarlar. Bununla birlikte, Asya, Afrika ve Avrupa ve Brezilya, Kosta Rika gibi Amerika kıtasının diğer bölgelerinde de görülmektedir. (2) Asya?da yaşadığı ülkeler Japonya ile Hawaiive Afrika?da yaşadığı alan ise Nil Nehri çevresidir.
Doğal Yaşam Alanı
Kırmızı Kerevit daha çok tatlı sularda, hafif akıntılı olan nehirlerde, bataklıklarda, su rezervlerinde, göllerde, çaylarda, yaprakların ve bitkilerin çürümekte olduğu kıyılarda ve hatta pirinç tarlalarında yaşarlar. On ayaklı (decapoda-decapod) olarak adlandırılan diğer türler arasında en dayanıklı olan ve hatta dört aya kadar kuru olarak susuz bir şekilde yaşabilen bir kabukludur. (2)
Çok derin olmayan kıyıları, bol bitkili, taşlıklı, balçıksız suları severler. Toprak fazla sert değilse kuyruklarını kazma hareketleri ile toprağı oyarak yuva yaparlar. Bu çukurlar genellikle 15-20 cmbüyüklükte olup, yan yana birkaç tane olabilir.
Fiziksel Tanımlama
Kırmızı bataklık Kerevitinin önde başının üst tarafında oldukça uzun sayılabilecek iki adet anteni vardır. Bu antenlerle çevresini algılar. En önde iri bir çift kıskacı vardır. Bu kıskaç hem iri besinlerin koparılması ve hem de savunma içindir.
Kerevitin dört çift tane bacağı vardır. Bunlardan en öndeki iki çift, hem beslenme amaçlı ve hem de yürüme amaçlıdır. Bunlar öndeki kıskaca göre çok küçük ve çok incedirler. Kerevit yapısı itibariyle ayaklarının dibini göremediği ya da çok iyi göremediği için yerdeki yemi bu kıskaçları ile bulur.
Kerevit bu kolları içeri doğru bükmek suretiyle zemine yatay bir hale getirir ve noktasal dokunuşlarla yoklayarak yemlerini bulurlar. Bulduklarınının yem olup olmadıklarını da bacakları üzerindeki tüyler vasıtasıyla anlarlar. Bir de ağzının hemen önünde çok ufak bir çift kanca şeklinde kolu vardır. Bu kolların görevi, iki çift bacaktandan gelen yemleri teslim alır ve kerevit yemi yerken ya da kemirirken onu tutar.
Arkadaki iki çift bacak tamamen yürüme amaçlıdır. Öndeki iki bacağı da yem yemediği/yem aramadığı zamanlarda yürümek için kullanır. Bu bacaklardan en sondaki bir çifti geriye doğru bakarken diğerleri ileri doğru dönüktür.
Bunun haricinde kerevitin karın bölgesinin altında beş çift yüzme bacağı vardır. Bunlar diğer bacaklar gibi uzun değillerdir. Aksine çok kısa oldukları için dikkatlice bakılmadığında göze çarpmazlar. Erkekler bu bacaklardan önden birinci çifti çiftleşme sırasında sperm naklinde kullanır.
Solunum Sistemi (1)
Solunum sistemin ana organı olan solungaçlar, tüylerle bezenmiştir, iki ila üçüncü çene ayağı ve ilk dört yürüme ayağının bazal segmentinden çıkarlar. Ayakların hareketi ile solungaçlarda hareketlenir. Kerevitlerde solungaçlar 18 çifttir. Su arkadan gelir önden çıkar. Kerevitlerin sudan çıktıktan sonra uzun süre canlılıklarını sürdürebilmeleri, solungaçlarının ıslak kalması ile mümkün olabilir.
Büyümeleri ve Gelişimleri
Doğal yaşam alanlarında çok çabuk büyürler. Kolaylıkla 50 gram ağırlığa ve 12 cm. boya ulaşabilirler. Kerevitler için alışılmadık olduğu halde Kırmızı Bataklık Kerevitleri az tuzlu suları da telore edebilirler. Yaklaşık ömürleri 5 yıldır. Doğadaki beslenme şartlarına göre 6 yıla kadar yaşayanları tespit edilmiştir. (3)
Kerevitlerin büyüme ve gelişmeleri yaşadıkları suların yapısına, iklim koşullarına ve besin kaynağına bağlı olarak değişir. Besin maddeleri bakımından fakir olan sularda kerevitlerin geç kabuk değiştirdikleri ve cılız kaldıkları görülür. Kerevitler ilk yılda 8 defa kabuk değiştirerek5 cmuzunluğa, ikinci yılda 5 defa kabuk değiştirerek8 cmuzunluğa erişirler. Kerevitler çevre koşullarına bağlı olmak üzere genellikle 5 yaşında olgunlaşırlar. (1)
Bu bilgilerden hareketle, Kerevit başına 70 cm2?lik alanın P. clarkii için yetersiz olduğunu bu stoklama yoğunluğunda kerevitlerde kanibalistik davranışların yüksek olduğunu ancak kerevit başına 250cm2?lik alanın söz konusu durumu engelleyerek yaşama oranını artırdığını bildirmişlerdir. (1)
Bu bilgiden hareketle, taban alanı küçük akvaryumlarda birden fazla kerevit bulundurulması durumunda huzursuzlukların olabileceği, özellikle de yeni yumurtadan çıkmış yavrularda da gelişme ? yeme sahip olma kaygısı ile yamyamlığın ortaya çıkacağı bilinmektedir. Ayrıca, akvaryum ortamının doğal ortamı olabildiğince iyi bir şekilde taklit etmesi kerevitlerin doğadaki güzelliklerini yakalayamasa bile sağlıklı olmaları için gereken şartlardır.
Kabuk Değişimi
Diğer kabuklular gibi, Kırmızı Bataklık Kereviti de hayatı boyunca epeyce bir kabuk değişimi yapar. Özellikle büyüme dönemine kadar kabuk değişimi sık olur, büyüme durdurktan sonra kabuk değişimi de çok çok seyrekleşir ve durur.
Rakamsal olarak belirtmek gerekirse, kerevitler birinci yıl 8, ikinci yıl 5, üçüncü yıl 2-3 defa kabuk değiştirirler. Olgunluk döneminden sonra dişiler 1, erkekler 2 defa kabuk değiştirir. Bundan dolayı erkekler dişilere nazaran biraz daha büyüktürler. Kabuk değişimi kerevitin durumuna göre 5 dakika ile 24 saat arası sürmektedir. (1)
Mevcut kabukları altında büyümekte olan gövdeleri yeterince gelişince kerevit uygun bir yerde üzerindeki kabuktan en ince ayrıntısına kadar ayrılır ve yeni kabuğu ile yeni bir büyüme dönemine başlar. Bu değişim sonrasında kerevitin kabuğu nispeten yumuşak bir halde olup, onu dışarıdan gelen etkilere karşı koruyamaz. Bu nedenle kerevit kabuğu sertleşene kadar geçecek olan 8-10 günlük bu süreyi saklanarak geçirir. Bu onun en tehlikeli ve en zayıf dönemidir.
Bazı kara canlılarının aksine kerevit çıkardığı kabuğu olduğu gibi bırakır, onu yemez. Kabuk değişimi kerevitin sırt bölgesi ile kuyruk bölgesinin birleştiği yerden olur. Yani kerevit bu noktada açılan bir yarıktan iki büklüm olmuş bir şekilde çıkar.
Kırmızı batalık Kerevitlerinin Sosyal Davranışları
Kuraklık ve çok soğuk dönemlerde hayatta kalmak için kendilerini kuma gömerler. Aşağıdaki resim bir kırmızı kerevitin yuva girişidir.
Doğada kurdukları yuvalar nedeni ile ekosisteme zararları dokunabilir. Özellikle bitkilerin ve pirinç ekinlerinin zarar görmesine yok açabilir. İzlediğim kadarıyla akvaryumda ise bitkilere pek zarar vermemektedirler. Bitkisel yem ihtiyaçları karşılanmadığı takdirde özellikle moss gibi, ceratophillum demersum ve elodea gibi ince yapraklı bitkilerinizi yiyebilmektedirler.
Ben kırmızı kereviti akvaryuma koyduğum ilk günün sonunda çok ufak bir anubias ve misket büyüklüğünde bir moss ball kerevit tarafından parçalandı. Diğer kalın ve ince yapraklı bitkilere bir daha hiç dokunulmadığı gbi ondan sonra da bitkilerde herhangi bir zarar oluşmadı.
Sahipleneceği bir yuvayı akvaryumda bulamadığı takdirde bir köşeye sığınarak kendisini orada saklayacak ve yem atıldıkça çıkıp yemini yiyecektir.Eğerbirkaç kayanın arasından bir oyuk bulursa orayı yuva olarak sahiplenecektir. Bunun dışında sizin akvaryuma koyacağınız bir hindistan cevizi kabuğu da oldukça yardımcı olacaktır. Özellikle hindistan cevizi kabunun bir ucunu yeterince geniş olacak şekilde açtığınızda kerevitinizin buraya girip çıkması oldukça kolaylaşacaktır.
Doğada, Kırmızı Bataklık Kerevitinin bölgeci bir yapısı vardır ve dolayısıyla diğer türlere karşı da agresif tavırlar içindedir. Benim kerevitim ise şimdilik bu tip bir tavır içine hiç girmedi. Aynı akvaryumu bir lepistes ve pek çok moli ile paylaştığı halde onlara karşı bir saldırganlığını görmedim. Bununla birlikte, geçmişte, akvaryumcularda gördüğüm daha küçük kırmızı bataklık kerevitleri kıskaçları yukarıda, çevreden geçen balıkları avlamaya çalışmakla meşgul idi. İlave olarak, kereviti satın aldığım yer, vatoz ve çöpçü gibi yavaş dip balıklarını geceleri kolaylıkla avlayabileceğini söyledi. Benim bu şekilde bir canlım olmadığı için bu bilgiyi teyit eder durumda değilim.
Geceleri daha aktif olup avlanır. Gündüzleri daha pasiftir. Ama bu pasiflik onu gündüzleri göremeyeceğiniz anlamında değildir.
Su Parametreleri
P. clarkii sıcaklığı 0-35°C olan bölgelere adapte olabilen, en iyi büyüme değerlerini 12-30 °C?lerde sağlayan bir türdür. Yaşadığı ortamda bulunması gereken minimum oksijen 0,4-1,0 mg., en uygun seviye ise 3 mg.?dir. Tuzluluk toleransı ise 0-12 ppt?dir. Buna göre geçici habitatlarda hayatta kalabilme yeteneği ?iyi? olarak sınıflandırılmıştır. (1)
Diğer balıklarla birlikte bakacağınız Kırmızı Kerevitiniz balıkların yaşadığı sıcaklığa kolaylıkla uyum sağlayacaklardır. Sert sulardan hoşlanırlar. PH 6,5 ? 7,5 Orta sert ? sert arası. Adaptasyonu yüksek olduğundan biraz daha düşük ph değerlerini tolare edebilir.
Taban malzemesi olarak midye kırığı veya mercan kırığı en idealidir. Üzerine tırmanacağı, gezineceği birkaç kaya olmasının zararı olmayacaktır.
Kırmızı Bataklık Kerevitlerinde Cinsiyet Ayırımı
Dıştan bakıldığında en belirgin faktör öndeki büyük kıskaçlardır. Erkeklerin sol kıskaçları dişilerinkinden daha geniştir. Dişilerde kıskaçların kalınlığı eşit iken erkeklerinki farklıdır.
Renklenmede erkekler öndedir. Erkeklerin renkleri dişilerinkine göre daha canlıdır.
Yürüme bacaklarının arasına bakıldığında üreme organları kolaylıkla görülebilmektedir. Erkekte şerit halinde bir sperm kanalı bulunurken dişide bir delik mevcuttur.
soldaki resim bir erkeğe ve sağdaki resim de bir dişiye aittir.
Kırmızı Bataklı Kerevitlerinin Üretimi:
Gerek bu karidesle ve gerekse de daha önceden beslediğim Turuncu Bataklık Kereviti ile herhangi bir üretim tecrübem olmadı. Bu konuda bütün bildiklerim okuduklarımdan ibarettir.
Üreme ergenliğine ulaşmış dişiler büyümüş olan yumurtalar sarı kahverengi görünüşleriyle kolaylıkla dikkat çekerler. Erkeklerde sperma kanalları beyaz bir ip şeklini alır. Dişilerde yumurtaların karın altında görülmesi en belirgin ergenlik işaretidir. Ayrıca çiftleşmeden bir ay önce yapışma bezleri, beyaz renkli bezler karın altında kolayca görülebilir. Bu bezler yapıştırıcı bir madde salgılayarak yumurtaların, yumurta taşıyıcı ayaklara yapışmasını sağlarlar. Erkeklerde beyaz spermalar erginliğin belirtisidir. Bunlar karın ve göğüs arasındaki dokuya parlak bir ışık tutulursa kolayca izlenebilir. (1)
Dişi ve erkeklerin üreme organları aynı yerde, kalp bölgesinin hemen önündedir. Testisler beyaz iken yumurtalıklar ise turuncudur. Erkek dişinin yumurtalarını döllerken beşinci çift bacağın arasındaki gözeneklerden spermlerini boşaltır. Döllenme içeride olur, yani spermler dişinin üçüncü çift bacağının arasından içeri girer. Sonrasında dişi sırtüstü yatar ve bel bölgesini ileri doğru kıvırır. Yüzme bacaklarını kullanarak oluşturduğu su akımı ile yumurtları bu bölgeye doğru çeker.
Normalde üremeleri için bir dişi ve bir de erkeğe ihtiyaç duyulurken yapılan araştırmalarda aseksüel olarak yani bir erkeğin döllenmesine gerek kalmadan da üretilebildiği raporlanmıştır. (3)
Yetişkin kerevitler açık sularda eş bularak orada çiftleşirler. Dişiler buradaki yumurtaları toplayarak kuyruğunun alt kısmında korur. Yumurtalar burada açılana kadar dişi tarafından korunur. Üreme aktiviteleri her zaman görülürse de çoğunluklar ilkbaharın sonları ile yaz döneminin başlarında görülür. Diğer bir kaynağa göre üremeleri sonbahar döneminin sonuna doğru başlar. (1-2) Dişi üzerindeki yumurtalar erkek tarafından döllendikten sonra kuluçka dönemi başlamış olur ve bu yumurtalar dişinin arka gövdesinin alt tarafındaki yüzmebacaklarına yapışır olarak kalır. Yukarıda ifade edildiği üzere Kırmızı Bataklık Kereviti dört aya kadar kuru ortanda ya da nemli ortamda yaşayabilse de yumurtlama için muhakkak durgun bir suya ihtiyaç duyarlar.
Her seferinde oluşan yumurta sayısı kerevitin sağlığına ve beslenmesine bağlı olarak 200 ila 500 arasında değişmektedir.
Yumurtalar açılıp yavrular serbest hale geldiklerinde kendilerini besleyebilecekleri bir durumdadırlar. Oldukça hızlı büyürler. 21 günlük kuluçka döneminden sonra serbest kalan yavrular bir ay içinde2 cm. ve üç ay sonra ise8 cm.?e ulaşabilirler.
Kırmızı Bataklık Kerevitlerinin Beslenmesi
Beslenme tarzları omnivordur. Hem bitkisel ve havyasal gıdalarla beslenebilirler. Protein olarak suların tabanlarına çökmüş olan parçalanmış organik metaryelleri Kırmızı Bataklık Kerevitinin besin kaynaklarının başında gelir. Bu metaryelleri mikrobial açıdan oldukça zengindir. Ayrıca, yakalanan ufak balıklar, kurtlar, salyangozlar ve böcekler diğer önemli proteinsel besin kaynaklarıdır. Bitkisel yem olarak, canlı yapraklardan ziyade sararan ve çürümekte olan bikilerin yaprakları ve sapları üzerindeki bakterilerdir.
Bunun haricinde doğal gıda olarak karideslerime verdiğim haşlanmış bezelye ve haşlanmış taze baklanın yanı sıra Nls?nin wafer yemleri, proteinsel yem olarak da bits yem ve Nls?nin diğer yemlerini vermekteyim.
Bir nolu kaynakta linki verilen Sn. Mehmet Cilbiz?in kabul edilen Yüksek Lisans Tezi?ne göre kerevitlerin yemlerine en az %3 oranında ilave edilecek kalsiyum canlıların gelişimleri olumlu yönde etkilemektedir.
Araştırmada yemin hazırlanışı şu şekilde yapılmıştır:
Piyasada ticari olarak satılmakta olan kalsiyum bikarbonat [(Ca(HCO3)2 ] ayçiçeği yağı yardımı ile deneme yemine sonradan ilave edilmiştir. 100 gr yeme 10 gr olacak şekilde tartılan ayçiçeği yağı bir miktar ısıtılmış ve içerisine kalsiyum bikarbonat katılarak iyice karıştırılmıştır.
Dört ayrı grupta yapılan kalsiyumlu beslenme sonucunda yemine en çok kalsiyum ilave edilen kerevitlerin gelişimi yemine en az kalsiyum ilave edilen kerevitlerin gelişiminden daha fazla olmuştur.
Yapılan bu değerli çalışma ve inceleme sonunda Sn. Cilbiz, kerevitlerin daha sağlıklı ve daha çabuk büyümeleri ve yaşama oranlarının arttırılması için kerevit yemlerine %2,5 ? %3,0?den az olmamak üzere kalsiyum ilavesi yapılması gerektiği sonucuna varmıştır.
Sonuç olarak:
Akvaryumlarımızda çok fazla ilgi görmemekle birlikte akvaryum için üretimi bildiğim kadarıyla sadece Timur Bey?in yaptığı kerevitlerin akvaryumlarımızda balıklar kadar yer almayı hakkettiğini düşünüyorum. Balıklardan çok farklı yapıları ile su altı dünyasını yansıtan akvaryumlarımıza sıradışı bir görünüm kazandırarak bizlere de alışılagelmişin dışında bir tecrübe ve bilgi kazandıracaklardır.
Sağlıklı kerevitler dilerim.
Taygun