Birçok insan, büyük papağanlarının, yalnızlık ve üzüntü yüzünden kendi tüylerini yolmaya yöneldiğini söylerler. Bir defa tüy yolmaya başladıklarında genellikle kötü bir alışkanlık haline geldiğinden engellemek çok zor olmaktadır. Ancak bu davranış biçiminin yalnızca Amazon veya diğer büyük papağan türleri için söylenmiş olması ile konu çarpıtılmıştır. Muhabbet kuşları veya sultan papağanı gibi daha küçük papağanlar türleri de tüylerini yolmaktadırlar.
Eğer bir muhabbet kuşuna tek olarak bakmakta iseniz ve sürekli olarak çok yoğun şekilde ona bakıp ilgilenemiyorsanız, tüylerini yolmak zorunda kalacaktır. En iyisi, ona mümkün olduğu kadar kısa sürede eş almak olacaktır. Bu, onun tüylerini yolarak kendine zarar vermesini önler.
Bir muhabbetkuşunun, tüylerini yolarak öz kıyım veya kendini cezalandırmaya yöneldiği andan itibaren, empati kurarak sabırla yaklaşım gerekmektedir. Herhangi bir olayda, bazı ilaçlar (mesela mineraller, özel besin ilaveleri) ile kuşun yeni tüylerinin büyümesini desteklemek için veteriner hekimle temas kurulmalıdır.Tüyleri yolunmuş bir muhabbetkuşu diğerlerine göre güzel görünmemesinin yanında, sağlıklı ve tüylü bir arkadaşından çok daha hızlı şekilde üşüyecektir.
Lütfen, muhabbetkuşunuzun, tüy yolmaya neden başladığını tam olarak belirleyiniz. Eğer, yalnızsa, ona başka bir kuşun gerçek dostluğunu sağlayın. Uzun yıllar boyunca muhabbet kuşları ve papağanların tek başına bakımlarının (uzmanların görüşü) zeki ve sosyal olan bu hayvanlara işkence anlamı taşıdığı bilinen bir gerçektir.
Ayrıca, kuşun sıkılıp sıkılmadığı da önemlidir. Kuşlara, birçok uygun oyuncak ve tırmanması için değişik olanaklar sunulmalıdır. Buna ek olarak, tüylerini yolan kuşa, tatma hislerini uyaracak farklı meyve ve sebzeleri sunularak can sıkıntısından kurtulmasına yardım edilmelidir. Düzelen kuş geleceği için emek sarfedecektir. Bunun için salkım halinde akdarının ve yulaf çeşitleri verebilirsiniz.
Bazı olaylarda kuşlar, kendi tüylerini yolmazlar. Onlar, bu kötü davranışı gösteren diğer kuşların kurbanı olur. Sağdaki fotoğraftaki Lessley'dir. Bu genç kuş, yuvada iken tüyleri annesi tarafından yolunmuştur.
Bedeninde tüysüzlük nedeniyle derisi görülen her kuşun kendi tüylerini yolduğu da düşünülmemelidir. Eğer kafası kel kalırsa , başka bir kuş neden olmuştur. Anatomik yapıları nedeniyle kuşlar, kendi başlarındaki tüyleri yolamazlar.Buna ek olarak, olası hormonal problemler de düşünülmelidir. Bazı koşullar altında kuş, daha büyük alanlardaki tüylerini kaybedebilir. Lütfen veteriner hekime danışınız.
Eğer küçük tüysüz bölgeler meydana gelirse, lütfen onlara daha yakından bakın. Kuşun, kaşıntılı bir egzaması olabilir. Bu durumda,çaresiz kuşun, tüylerini neden yolduğu tamamen anlaşılacaktır. Tüy yolunmasının mutlaka can sıkıntısı veya cinsel yalnızlık sonucu olmadığını görüyorsunuz. Ancak bu davranış, tırnaklarını yiyen insanlarda olduğu gibi kötü bir alışkanlık haline gelebilmektedir.
Tüy yolan kuşların oldukça büyük bölümü, devamlı zihinsel baskı altında bulunanlar gibi kendilerini yok etme eğilimi gösterir.
SİYAH LEKE HASTALIĞI..
Yetiştiriciler özellikle yavruların ilk döneminde birçok sorunla karşılaşırlar.Muhakkak ki bazı yetiştiriciler için kuluçka döneminin verimsiz geçmesi ve yavru ölümleri problem teşkil eder.Ve moral bozukluğuna neden olur.
Bazen yavruların taşlıkları dolu olduğu halde ertesi gün ölü olarak karşımıza çıktığı görülür.Bunun nedeni siyah nokta dediğimiz hastalıktır.Çoğu zaman karaciğerdeki ve sindirim sistemindeki problemlere bağlı olur.Vogel Freund dergisinde bu hastalık Paul pütz tarafından ''Siyah noktalar'' olarak adlandırılır.
Bu siyah noktalardan ne anlamamız gerekir ? Siyah nokta yavru kuşların karnının sağ alt kısmında,karaciğerin üzerinde sağda safra kesesi bölgesine yerleşir.Farklı bir et renginde karın bölgesinde belirir.Bu noktanın büyüklüğü farklı farklı olabilir.Yavru hayvanlarda dış düzeyde ortaya çıkan bu siyah nokta sonradan sarı renge döner.Sarıya dönmesi bir organ bozulması meydana geldiğinin işaretidir.Maalesef bu hastalığa yakalanan yavru kuşların büyük bir bölümünün ölüme aday olduğu belirlenmiştir.Nadiren bazı kuşlarda siyah noktanın kaybolduğu ve 7 gün içinde eski normal haline döndüğü görülmüştür.Fakat hastalığa yakalanan kuşların daha az geliştiği tesbitedilmiştir.Bazen yumurta içinde de siyah nokta hastalığı sebebi ile ölümler olmaktadır.Bu hastalık solunum zorluğuna neden olur ve soluk alma zorlaştıktan sonra birkaç saat içinde yavru ölür.Siyah nokta kanaryaların yanı sıra Carduelis ve güvercinlerde de görülür.
Siyah noktanın safra kesesi olduğuna dair görüşler vardır.Tanımlanırken sadece karaciğerde olarak değil,karaciğerin sağ tarafında ve pul pul olarak anlatılır.
Yaklaşık beş yıl önce İtalya'ya yaptığım bir ziyarette tanıdığım yetiştirici Prof.G.Bertolini'den bu hastalığa karşı mücadele için yetiştirmeye başlamadan önce eski hayvanları bir İNHALASYON (Buğu,gaz veya ufak damlacıklar halindeki sıvıların solunması) metodu ile tedavi ettiğini öğrendim.
Uitrecht'teki küçük ev hayvanları ile ilgilenen bir fakülte yaptığı araştırmalarda,buna kolibakterilerin neden olduğunu açıklamıştır.İtalyan araştırmacılar bunun mycoplazma olduğunu ve muhtemelen safranın karaciğere tesir ettiğini iddia etmişlerdir.Yumurta içinde meydana gelen bu plazma sonra yavrunun iç organlarına girer ve bozar.Yavrunun yumurta içinde veya yumurtadan çıktıktan birkaç gün sonra ölümüne neden olur.Bazı kuşlar yumurtadan çıktığı zaman nefes zorluğu çeker ve ölür.Bunların akciğerleri hastalığa yakalanmıştır.
Oluşum yumurta içinde meydana geldiği için teşhis koymak çok zor olmaktadır.İtalyan'lar TYLOSİN adlı antibiyotik maddesi ile tedavi uygulamasında olumlu sonuçlar almıştır.Birkaç yıl öncesine kadar Chemi-Vit firması Tylosin kombinasyonlu tetractlin adlı bir ilaç üretmiştir.Şu anda çeşitli ilaçlar bulunmaktadır.ÖRNEĞİN : Tilosina20.Tylan gibi İnhalasyon tedavi uygulanmasında da yine Tylosin kullanılmaktadır.Her ne kadar bu ilaçlar tedavi amaçıyla kullanılsa da tam olarak teşhis konulamadığı için etkili sonuç imkanı sınırlıdır.Kuluçka için yumurta toplamaya başlamadan önce tedavi uygulamasına başlanır.Bu kür beş gün devam ettirilir.Bir l litre içme suyuna 1 gr Tilosima20 ilave edilir.Prepatarın düzgün kullanımı önemlidir.Bir yandan virüslerin yumurtaların olduğu yerlere girmeleri önlenmeli,diğer yandan virüsler toplu halde bir yerde tutulmalıdır.Virüslerin tam olarak elemine edilmesi çok zor ihtimaldir.
Mycoplazma nedir.Mycoplazma ile mykoz aynı şey değildir.Maykozda mantara bağlı hastalık söz konusudur.Mykotoksinler zehirleyici etki yaparlar.Mykoplazmozun ne tür bir etki yaptığı kuş yetiştirme kitaplarında yer almamıştır.Uitrecht'teki fakültenin çalışmaları yeterli gelmemektedir.Çünkü mykoplazmozlar bakteriyel enfeksiyonlarla birlikte ortaya çıkmaktadır ve kolibakteriler buna bağlı olarak artmaktadır.Mykoplazmalar hücre çeperi olmayan bakterilerdir ve çok çeşitli yapıda türü vardır.Kuş türüne ve organa göre farklı artış gösterirler ve koloniler halinde yaşarlar.Üst solunum yoluna yerleşirler.Mykoplazmanın yayılması kolaydır.
Çok basit temaslar ile içeriye girerler.Hastalık oluşmasına neden olan unsurlar yetersiz bağışıklık,stresli ortam,hijyenik yetersizlik,sert iklim değişikliği,negatif etki yapan çevresel faktörler ( Çok düşük veya çok yüksek nemli ortam) aşırı toz,çok kalabalık kümes ve başka virüslerin çok yoğun olması.Yumurta içindeki ölümlerin ve yavru halindeyken ölümün nedeni elbette ki bağışıklık sisteminin zayıf olmasıdır.Yapılan mücadele sonuçu başarılı olunamamasının nedeni Tylosin ile yapılan tedavinin yavruları kurtarmak için yetersiz olmasıdır.Probiotika-ProNutrial bağışıklığı geliştirme için önemli çok faydalı bir çalışma sayılır.Mykoplazmalar dış etkenlere karşı,örneğin sıcaklık,nem veya dezenfeksiyon maddelerine karşı çok duyarlı reaksiyon gösterirler.
NOT: bu bilgi alıntıdır.