Bilinenin aksine her iki gri papağan türü arasında dış görüntü dışında herhangi bir farklılık yoktur. Kongoların daha gösterişli olması nedeniyle daha yüksek fiyatlara satıldığı bilinmektedir ancak iddia edilenin aksine Timneh papağanların konuşma yeteneği de an az bir Kongonunki kadardır. Piyasada Timneh papağanların Kongo papağanların yavrusu olarak satıldığı ve kuyruk renginin zamanla açılarak kırmızıya dönüşeceğini iddia ederek konuyla ilgili fazla bilgisi olmayan insanların dolandırıldığı bilinmektedir. Dolayısıyla papağan alırken bu hususa dikkat edilmesinde fayda vardır.Aşağıdaki resimde iki türün en belirgin özelliği olan kuyruk tüyleri gösterilmiştir.
Solda bir kongonun sağda ise bir timnehin kuyruk tüyü görülmektedir.
Gri papağanın yaşını nasıl anlayabilirim?
Gri papağanların gözleri yavru iken tamamıyla siyah iken yaşlarının ilerlemesiyle irislerinin etrafı renk olarak açılır ve 3 yaşının ardından tamamıyla sarı renge kavuşur. Bu yaştan sonra bir gri papağanın yaşını belirlemek neredeyse imkansızdır zira 3 yaşındaki bir gri papağan ile 30 yaşındaki bir gri papağanın görüntüsü hemen hemen aynıdır.
Yukarıda soldan sağa olmak üzere birkaç aylık, 1 yaşında. 2 yaşında ve 3 yaş ve üstü bir papağanın göz rengi gösterilmiştir.
Gri papağanımın değişik yerlerinde kırmızı tüyler var. Bu olağandışı mıdır?
Bazı gri papağanlarda bu durum görülmektedir. Hatta neredeyse tamamı kırmızı olanlara rastlanmaktadır. Bu durum genlerden kaynaklanmaktadır ve artık çok sıradışı olmaktan çıkmıştır.
Ara'nın (macaw) yaşını nasıl anlayabilirim?
Aralarda da gri papağanlara benzer bir şekilde yaşın ilerlemesiyle birlikte irisin etrafında açık renkte bir halka oluşur ve bu kısım gittikçe sararır. Yavru bir macaw ile erişkin bir macaw arasında belirgin bir boy farkı da vardır. Ayrıca yavru macawlarda üst gaga erişkinlere göre daha kısadır.
Gri papağanımın cinsiyetini nedir?
Bazı dış emarelerden tahminler yapılabilse de %100 doğru sonuç için DNA testi veya endoskopi gerekmektedir. Ülkemizde henüz yapılamayan DNA testi için birkaç adet göğüs tüyünün veya 2-3 adet kanat tüyünün posta yoluyla yurtdışına gönderilmesi gerekmektedir. Testin toplam maliyeti yaklaşık 40-50 Avro civarındadır. Maliyetin yüksek olması sebebiyle yetiştirmeyi düşünmeyen papağanseverler için cinsiyet tahlili fuzuli bir harcama olarak görülebilir.
Endoskopi papağanın cinsiyetinin yanı sıra yaş ve üreme bilgilerini (yaş, kısırlık, yumurtlama sayısı vb.) de sağladığından daha avantajlıdır. Ancak ülkemizde bu konuda uzman veteriner hekimlerinin bulunmayışı bu yöntemin kullanımını imkansız hale getirmektedir. Dış emarelerle cinsiyet tahmini aşağıdaki şekilde yapılmaktadır.
Dişi jakoların özellikle 4-5 cm?ye kadar olan kuyruk tüylerinin uç kısmında çok dikkatli bakıldığında farkedilebilen gümüşi bir renk vardır oysa erkek jakoların kuyrukları tamamen kırmızıdır.
Yukarıda DNA testi ile dişi olduğu tespit edilen bir jakonun kuyruk tüyleri görülmektedir.
Sultan papağanımın cinsiyeti nedir?
Erkeklerde yanakta bulunan renkli kavuniçi kısım daha parlaktır, ayrıca dişilerin kanatlarında siyah bir bant bulunmaktadır.
Rozellamın cinsiyeti nedir?
Aşağıdaki resimde görüldüğü üzere erkek rozellanın kuyruk tüyleri daha geniş dururken, dişide bu tüyler daha dar ve yapışık olarak durmaktadır.
Cennetimin cinsiyeti nedir?
Aşağıdaki resimde görüldüğü üzere erkek cennetin kuyruk tüyleri üçgen biçimde dururken, dişide bu tüyler küt ve düz bir biçimde durmaktadır. Ayrıca erkek cennetlerin tünekte dururken iki ayağının arasındaki mesafe dişinin aynı pozisyondaki mesafesinden daha fazladır.
Muhabbetimin cinsiyeti nedir?
Erkek muhabbetlerin gagasının hemen üstündeki kısım mavi tonlarındadır oysa dişi muhabbette bu renk pembedir.
Gri papağanımı çiftleştirebilir miyim?
Türkiye?de gri papağanı çiftleştirmeyi başaran insanların sayısı bir elin parmağını geçmemektedir. Gri papağanların eşlerini seçmede son derece titiz davranmaları nedeniyle ancak büyük salmalarda 15-20 papağanın bir arada beslenmesiyle tam anlamıyla uyumlu çiftler oluşturulabilir. Ayrıca çiftlerin birkaç ağız boş yumurta bırakabildikleri, bazen yumurtaya oturmadıkları bazen ise yumurtadan çıkan yavruları beslemedikleri bilinmektedir. Dolayısıyla bir yavru jako elde edebilmek şanslı olan birkaçı dışında pek çok papağansever için bir rüyadan öteye gitmemektedir.
Bir papağan daha almayı düşünüyorum. Uygun olur mu?
Birden fazla papağan olması durumunda ilgiyi birbirlerine vereceklerinden konuşmaları azalabilir. Ayrıca birbirlerini kıskanmaları durumunda istenmeyen durumlar ortaya çıkabilir. En uygun olanı tek bir papağanı mümkün olduğunca iyi koşullarda beslemek ve bütün ilginizi ona vermektir. Bütün bunlara rağmen tüy yolan papağanlar için bilinen en etkin yöntem de bir papağan daha almaktır.
-Dengesiz beslenme (A vitamini ve kalsiyum başta olmak üzere vitamin ve mineral eksiklikleri)
-Sigara dumanı, benzer koku ve dumanlar
-Uygun olmayan kanat kesimi
-Hormonal dengesizlikler
-Yetersiz nem ve güneş ışığı
-Küçük kafes, hareketsiz yaşam
-Yanlızlık, stres, yaşam alanının değişmesi
-Üreme dönemine girilmesi
-Yetersiz uyku
gibi nedenlerden dolayı papağanlar kendi tüylerini yolabilirler. Gri papağanlar, kakadular ile aralar bu rahatsızlığa en çok yakalanan papağanlardır. Rahatsızlık aşağıda görüldüğü gibi çok ciddi boyutlara ulaşabilir.
İlk önce bunun nedeni iyi araştırmalı, eğer psikolojik etmenlerden kaynaklanmıyor ise bunun tedavisi yapılamalıdır. Şayet sorun psikolojik ise piyasada ?bitter beak? ya da benzer adlarla satılan ürünler kullanılabilir. Acı tadı nedeniyle papağanlar bu spreyin sıkıldığı yerlere asla dokunmamaktadırlar. Ancak bu çözüm de geçici olduğundan sorunun ileri boyutlara ulaşması durumunda farklı kafeslerde beslenmek şartıyla yanına kendi türünden veya farklı bir türden papağan alınması tavsiye edilmektedir. Orta-büyük boy papağanlar boyutça ufak diğer papağanlara zarar verebildiklerinden iyi bir alıştırma döneminden geçirmekte ve her iki papağanı uzun müddet dışarıda ve kontrolsüz bırakmamakta fayda vardır.
Şayet papağan vucudunda yara açmaya başlamış ise aşağıda görüldüğü gibi bir çeşit 'tasma' boynuna yerleştirilebilir. Tasma, papağanın yem ve su tüketimini engellememelidir. Tasma kullanımı en son çare olarak düşünülmelidir.
Papağanım meyve / sebze yemiyor ne yapmalıyım?
Onun karşısına geçerek ve bol bol ses çıkartarak bahsi geçen meyveyi / sebzeyi yemeniz bazı hallerde işe yaramaktadır. Bunun ardından ikram edilecek yiyeceği genellikle geri çevirmemekteler. Fakat bu yöntemin de işe yaramaması halinde 3-4 saat boyunca yem kabında yalnızca meyve / sebze bulundurmak ve yemese dahi kafesin teline sürekli olarak bir parça meyve / sebze sıkıştırmak yararlı olabilir. Haftalar da sürse eninde sonunda verilen yiyeceğin tadına bakacaktır.
Not: Pek çok gri papağan çok acı taze yeşil biberi reddedemez.
Papağanım yeni oyuncağına / tırmanma dalına yaklaşmıyor. Ne yapmalıyım?
En iyi seçenek papağanınız eve gelmeden bunları yerli yerine koymanız ve papağanınız yeni ortamına alışırken onları da kanıksamasıdır. Daha sonradan değişiklik yapmanız durumunda bunların akşam saatlerinde ve yatmadan hemen önce yapılması yerinde olur. Papağanlar ilk kez sabah uyandıklarında gördükleri objeleri fazla yadırgamamaktadırlar. Diğer bir çözüm yolu da yeni değişikliklere yavaş yavaş alıştırmak ve yeni objeyi ilk önce odada uzak bir köşeye koymak ve adım adım kafese yaklaştırmaktır
